POChP to poważna choroba wywołana stanem zapalnym w układzie oddechowym. Szacuje się, że choruje na nią około 380 milionów ludzi, z czego około 2 milionów w Polsce. Nieleczona choroba może prowadzić do inwalidztwa i przedwczesnej śmierci, stąd ważne jest, aby nie przechodzić obojętnie nad niepokojącymi objawami ze strony układu oddechowego i jak najwcześniej poddać się diagnostyce POChP. Badania diagnostyczne nie ograniczają się tylko do spirometrii, o czym więcej przeczytasz w naszym artykule.
Co trzeba wiedzieć o POChP?
POChP, czyli Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc, to choroba będąca skutkiem długotrwałej ekspozycji na szkodliwe czynniki środowiskowe, takie jak pyły, gazy, zanieczyszczone powietrze, a przede wszystkim dym tytoniowy. Prowadzi do nieodwracalnych zmian w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych, czego bezpośrednią konsekwencją są uciążliwe objawy o różnym stopniu nasilenia – w tym kaszel i duszność.
To warto wiedzieć:
POChP to choroba cywilizacyjna, diagnozowana u ludzi wszystkich ras i obu płci. Światowa Organizacja Zdrowia Prognozuje, że do końca bieżącej dekady POChP stanie się trzecią najczęstszą przyczyną umieralności.
Najważniejsze objawy POChP
Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc może się przez długi czas rozwijać zupełnie bezobjawowo lub dając tylko skąpe, nieswoiste objawy, podobne do tych towarzyszących infekcji czy alergii.
Do podstawowych objawów choroby zaliczymy:
- Przewlekły kaszel– POChP może towarzyszyć kaszel niemający charakteru napadowego (to odróżnia go od kaszlu astmatycznego i alergicznego), nasilający się pod wpływem czynników drażniących, jak pyły, dym tytoniowy czy kurz. Kaszel pojawia się rano, wieczorem, jak i w ciągu dnia.
- Duszność– pojawiająca się zarówno podczas wysiłku, jak i w fazie spoczynkowej, a nawet w czasie snu. Jest to bardzo niepokojący objaw, który powinien szczególnie skłonić do poddania się diagnostyce POChP.
- Odkrztuszanie plwociny– czyli gęstej wydzieliny z płuc, czasami o ropnym charakterze. Częste odkrztuszanie plwociny może być objawem POChP, dlatego nie należy przechodzić obok tego obojętnie.
- Obniżoną tolerancję wysiłku– czyli pogorszenie kondycji, wyraźną męczliwość, a w zaawansowanym stadium choroby także trudności z wykonywaniem podstawowych czynności dnia codziennego (ubranie się, przyrządzenie posiłku, przejście kilkuset metrów bez zadyszki itp.).
To jest ważne:
Powyższe objawy nie muszą występować jednocześnie i mogą mieć różny stopień nasilenia. Nie muszą również jednoznacznie wskazywać na Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc – to można określić dopiero na podstawie szczegółowej diagnostyki POChP.
Czynniki ryzyka choroby
Od wielu lat głównym czynnikiem ryzyka Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc pozostaje używanie wyrobów tytoniowych, w szczególności palenie papierosów (również biernie). Dym tytoniowy ma bardzo szkodliwy wpływ na układ oddechowy, przyczyniając się do powstania stanu zapalnego wywołującego POChP.
Inne istotne czynniki ryzyka choroby to:
- Zanieczyszczenie powietrza;
- Czynniki występujące w specyficznym środowisku pracy(kurz, pył, aerozole) – tutaj warto wspomnieć o przedstawicielach takich zawodów jak: górnik, hutnik, rolnik, pracownik budowlany, operator maszyn, sprzątaczka, mechanik samochodowy, kosmetyczka czy fryzjer.
Pamiętaj:
Jeśli masz powyżej 40 lat, znajdujesz się w jednej z tych grup ryzyka i masz objawy choroby, to nie zwlekaj z poddaniem się diagnostyce POChP.
Diagnostyka POChP – przegląd najważniejszych badań
Przed rozpoczęciem właściwej diagnostyki POChP niezbędna jest wizyta u lekarza rodzinnego, który przeprowadzi badanie osłuchowe, zbierze wywiad środowiskowy i na tej podstawie podejmie decyzję, czy zasadne jest skierowanie pacjenta do specjalisty – lekarza pulmonologa.
Najważniejszym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce POChP jest spirometria, która polega m.in. na wdmuchiwaniu zapasu powietrza do aparatu spirometrycznego. Badanie to pozwala m.in. na określenie wskaźników FEV1 (objętość powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu) i FVC (natężona pojemność życiowa płuc). Badanie może wykazać m.in. obecność utrwalonego zwężenia oskrzeli, czyli jednego z kluczowych objawów Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc.
Aby ostatecznie potwierdzić (lub wykluczyć POChP), przeprowadza się także szereg innych badań diagnostycznych, takich jak: RTG klatki piersiowej, echo serca, EKG, badanie czynnościowe układu oddechowego (pletyzmografia), gazometria z pulsoksymetrią czy ergospirometria (próba wysiłkowa).
W przypadku rozpoznania POChP choremu zostanie zaproponowane leczenie, które ma na celu zmniejszenie nasilenia objawów i tym samym danie szansy na zachowanie relatywnie dobrego komfortu życia oraz samodzielności.
